פסח - عيد الفصح - Passover
פסח הינו חג יהודי מן התורה והינו הראשון מבין שלושת הרגלים (פסח, שבועות וסוכות).
הוא נחוג שבעה ימים, מט"ו בניסן ועד כ"א בניסן (חודש ניסן הוא החודש הראשון לפי התורה)
למחרת החג הראשון של פסח מתחילים לספור את ספירת העומר במשך שבעה שבועות עד לחג השבועות.
השנה (2023) הוא יחול משקיעת החמה ביום רביעי ה-5 באפריל (ליל הסדר) ועד צאת הכוכבים, שבוע מאוחר יותר, ביום רביעי ה-12 באפריל (שביעי של פסח).
שמו של החג נובע מהפסוק "ואמרתם זבח פסח הוא לה' אשר פסח על בתי בני ישראל" (שמות, יב’, כז’) אשר מתאר את תחילת הנס הגדול כאשר בשנת 2,448 לבריאת העולם, בחמישה עשר לחודש ניסן, יצאו בני ישראל ממצרים.
לזכר נס זה אנו חוגגים את ליל הסדר, ומסיימים את חגיגות חג הפסח עם זכירת נס קריעת ים סוף כשבוע לאחר מכן.
בין שני ימי החג יש את ימי חול המועד בהם ממעיטים בעיסוק היומיומי ונוהגים בהם בחגיגיות (מיעוט עבודות, בגדים נאים וסעודות דשנות).
מצוות החג המרכזיות הם:
1) איסור אכילה ובעלות על חמץ (בצק שתפח יותר מי"ח רגעים, כ-18 דקות) במהלך כל שבעת ימי החג, וחצי היום שלפניו.
2) מצוות הלילה הראשון של החג "ליל הסדר" וביניהם מצוות "והגדת לבנך" להעביר לדור הבא את המאורעות.
בהגדה של פסח אומרים לנו חז"ל: "בְּכָל דּוֹר וָדוֹר חַיָּב אָדָם לִרְאוֹת אֶת עַצְמוֹ כְּאִלוּ הוּא יָצָא מִמִּצְרַיִם" שֶׁנֶּאֱמַר בתורה: "וְהִגַּדְתָּ לְבִנְךָ בַּיוֹם הַהוּא לֵאמֹר: בַּעֲבוּר זֶה עָשָׂה יְיָ לִי בְּצֵאתִי מִמִּצְרָיִם" (שמות יג’, ח’).
וזה באמת הדגש במהותו של חג הפסח, לא רק להיזכר ולהזכיר את הניסים שנעשו לנו בעבר בסיפורים ואגדות, אלא לממש שוב את האמונה והזכות לצאת לאותה חירות, אותה גאולה.
"מצרים" מלשון מיצרים, והכוונה היא לצאת ולהשתחרר מכל מה שמיצר (מלשון צר) עלינו, כפרטים וכעם.
חג הפסח הוא הזדמנות לצאת מהמגבלות של עצמינו, להשתחרר ממה שמחניק, מוריד, מדכא ומצר.
לצאת מהשעבוד של האגו של עצמנו, ובכך להגיע אל הגאולה והחירות בכל המובנים, ולהיות שוב בני חורין.
כתבה: הדר חזן, אחראית מגוון, ראש צוות גביית מענקי מחקר חו"ל, פנים ותרומות, אגף כספים
_______________________________________________________________________________________________
عيد الفصح هو عيد يهوديّ من التوراة وهو الأوّل من بين الأعياد الكبيرة الثلاثة (عيد الفصح، الأسابيع والمظلّة).
يُحتفَل به لمدّة سبعة أيّام، من الخامس عشر من شهر نيسان العبريّ إلى الحادي والعشرين من نيسان (شهر نيسان هو الشهر الأوّل حسب التوراة)
في اليوم التالي لعيد الفصح الأول، يبدأون في إحصاء العومر لمدّة سبعة أسابيع حتّى عيد الأسابيع.
هذا العام (2023) سيحلّ من غروب الشمس يوم الأربعاء 5 نيسان/ أبريل (ليلة عيد الفصح/ ليل هسيدر)
حتّى ظهور النجوم، بعد أسبوعمن ذلك، يوم الأربعاء 12 نيسان/ أبريل (اليوم السابع من عيد الفصح "بيسح").
اسم العيد نابع من الآية "أنّكم تقولون: هِيَ ذَبِيحَةُ فِصْحٍ لِلرَّبِّ الَّذِي عَبَرَ عَنْ بُيُوتِ بَنِي إِسْرَائِيلَ" (سفر الخروج، الفصل 12، الآية 27). التيتصف بداية المعجزة الكبرى عندما خرج بنو إسرائيل من مصر في عام 2448 من خلق العالم،
في الخامس عشر من شهر نيسان.
في ذكرى هذه المعجزة نحتفل بليلة عيد الفصح (هسيدر)، ونختتم احتفالات عيد الفصح بتذكّر معجزة انشقاق البحر الأحمر بعد حواليأسبوع من ذلك.
بين يومي العيد، هناك سائر أيّام العيد التي يتمّ خلالها التقليل من العمل اليوميّ ويبدونَ خلالها الاحتفال ببهجة العيد
(الحدّ الأدنى منالأعمال، الملابس الجميلة والوجبات الدسمة).
فرائض العيد الرئيسيّة هي:
1) حظر تناول وامتلاك الطعام المختمر (العجين الذي اختمر لأكثر من 18 لحظة، نحو 18 دقيقة) خلال جميع أيّام العيد السبعة ونصف اليومالذي يسبقه.
2) فرائض الليلة الأولى من العيد "ليل هسيدر" ومن بينها فريضة "وقلت لابنك" لنقل الأحداث إلى الأجيال القادمة. يقول لنا حكماؤنا
رحمهما لله في معجزة البيسح:
في كلّ جيل وجيل يجب أن يعتبر كلّ شخص نفسه وكأنّه هو الذي خرج من مصر" كما جاء في التوراة: "وَتُخْبِرُابْنَكَ فِي ذلِكَ الْيَوْمِ قَائِلًا: مِنْ أَجْلِ مَا صَنَعَ إِلَيَّ الرَّبُّ حِينَ أَخْرَجَنِي مِنْ مِصْرَ" (سفر الخروج 13، الآية 8).
وهذا هو بالفعل التأكيد في جوهر عيد الفصح، ليس فقط التذكّر والتذكير بالمعجزات التي حدثت لنا في الماضي في القصص والأساطير
،ولكن أن نحقّق مرّة أخرى الإيمان والحقّ في الخروج إلى الحرّيّة نفسها، الخلاص نفسه.
"مصر" من كلمة ضيق، والمقصود بذلك الخروج والتحرّر من كلّ ما يضيّق علينا كأفراد وكشعب.
عيد الفصح هو فرصة للخروج من قيودنا الخاصّة، والتحرّر من كلّ ما هو خانق، مخفِّض، مُضّطهِد ومُضيِّق.
الخروج من عبودية الأنا خاصّتنا، وبالتالي الوصول إلى الخلاص والحرّيّة بكلّ معانيها، وأن نكون أحرارًا مرّة أخرى.
الكاتبه: هدار حزان، مسؤولة التنوّع، رئيسة طاقم جباية المنح البحثيّة من الخارج، الداخل والتبرّعات، قسم الماليّة.
_______________________________________________________________________________________________
Passover (Pesach) is a Torah-commanded Jewish holiday, the first of the three Regalim, or Temple pilgrimage festivals, the others being Shavuot (Feast of Weeks) and Sukkot (Feast of Tabernacles). It is celebrated for seven days, from the 15th to the 21st of Nisan (the first month in the Torahic Jewish calendar). On the morrow of the first day, the Counting of the Omer begins, which continues for seven weeks until Shavuot.
This year (2023), Passover starts on sunset on Wednesday, April 5 (the Seder Night), and ends when the first stars come out, a week later, on Wednesday, April 12 (Seventh Day of Passover).
The name of the holiday derives from the verse “It is the sacrifice of the Lord's passover, who passed over the houses of the Children of Israel in Egypt, when he smote the Egyptians, and delivered our houses” (Exodus 12: 27). This verse describes the onset of the great miracle when, on the 2,448th year since Creation, on the 15th of Nisan, the Children of Israel left Egypt. In memory of this miracle, the Jews celebrate the Seder Night, and conclude the Passover celebrations by commemorating the miracle of the Crossing of the Red Sea a weak later.
The period between the two main holy days is called Chol HaMoed (literally, “mundane of the festival”). During those days, mundane activities are minimized, and a celebratory atmosphere is maintained (less work, nice clothes and hearty dinners).
The main commandments associated with Pesach are:
1) Prohibition of consuming and owning leaven (chametz, defined as dough that has swelled for more than 18 minutes) during all the seven days of Pesach, and the half day before it.
2) Commandments related to the special Seder Night dinner, including “you shall tell your child”, meaning the duty of relating the miraculous events of Passover to the next generation.
In the Haggadah – the text read in the Seder – we are told that “In every generation, one must see oneself as if they had personally come out of Egypt”, as written in the Torah, “On that day tell your son, ‘I do this because of what the Lord did for me when I came out of Egypt’” (Exodus 13: 8). And this is indeed the very essence of the holiday – not only to remember and remind the miracles done to us in the past, in stories and legends, but once again realize the faith and exercise the right for that freedom, that redemption.
In Hebrew, the word for Egypt – Mitzraim – derives from the root “strait”, suggesting that we must come out and free ourselves of every dire strait, everything that encumbers us, as individuals and as a collective. Passover is our opportunity to transcend our limitations, break free of what straitens, subjugates, obstructs and oppresses us. An opportunity for deliverance from our own egos, thereby attaining salvation and liberation in all senses, and becoming free once again.
Hadar Chazan, Diversity Officer, Head of Research Grant Collection (foreign, internal, and donations), Finance Division